EUDR, de Europese ontbossingsverordening

Producten en grondstoffen die bijdragen aan ontbossing moeten vanaf eind december 2024 aan nieuwe regels voldoen. Ondernemers moeten straks bewijzen – door middel van due diligence – dat hun producten ‘ontbossingsvrij’ zijn. Dit geldt voor de import naar de EU en de export vanuit de EU. Maar ook voor de productie in de EU zelf. De regels moeten verdere ontbossing tegengaan en broeikasgassen verminderen.

Ontbossing en bosdegradatie

Ontbossing betekent dat er bomen of bossen worden gekapt voor de landbouw of veeteelt. Bosdegradatie betekent dat mensen oerbossen of wilde bossen omzetten naar aangeplante bossen of landbouwgrond. Als dit gebeurt, verminderen de biodiversiteit en de kwaliteit van de bossen.

Op welke grondstoffen is de EUDR van toepassing?

Het betreft hier de grondstoffen soja, rundvlees, palmolie, hout, cacao, rubber en koffie en daarvan afgeleide producten.

Opzetten stelsel van zorgvuldigheidseisen voor de EUDR

De EUDR vraagt van bedrijven die de betreffende grondstoffen voor het eerst op de Europese markt brengen, om zodanig zorgvuldig te werk te gaan dat het risico op ontbossing door deze producten verwaarloosbaar klein is. Dat betekent dat zij een zogenaamd Due Diligence System moeten hanteren, welke in grote lijnen uit de volgende stappen bestaat:

1. Procedures opstellen;
2. Informatie verzamelen;
3. Risicobeoordeling uitvoeren;
4. Risico beperkende maatregelen uitvoeren;
5. Indienen zorgvuldigheidsverklaring

Wat is het verschil tussen de EUDR en EUTR?

De EUTR is de Europese Houtverordening die in 2013 van kracht is gegaan. Deze Europese verordening verbiedt het op de markt plaatsen van illegaal gekapt hout. Vanaf eind december 2024 vervangt de EUDR de EUTR*. Het belangrijkste verschil tussen de EUDR (EU Deforestation Regulation) en de EUTR (EU Timber Regulation) is de reikwijdte en de strengheid van de regelgeving.

1. Reikwijdte:
   
   
• EUTR: Richt zich specifiek op het tegengaan van illegale houtkap en geldt alleen voor hout en houtproducten.
• EUDR: Gaat verder dan alleen hout en omvat ook andere grondstoffen zoals soja, cacao, koffie, rundvlees, palmolie en rubber. Het doel is om ontbossing en bosdegradatie wereldwijd te verminderen.
  
  
2. Strengheid:
   
   
• EUTR: Vereist dat bedrijven kunnen aantonen dat het hout legaal is gekapt.
• EUDR: Vereist meer transparantie en traceerbaarheid, inclusief het gebruik van geo-locatie om de oorsprong van producten te traceren. 

* Let op: de EUTR blijft tot 31 december 2027 van toepassing op hout en houtproducten die vóór 29 juni 2023 zijn geproduceerd maar op of na 30 december 2024 in de handel worden gebracht.

Voldoe ik met de inkoop van gecertificeerd hout automatisch aan de EUDR?

Handelen in gecertificeerd hout, zoals FSC® of PEFC is geen ‘green lane’: het stelt je als bedrijf niet vrij van de verplichting om risicobeoordelingen uit te voeren en de GPS gegevens van de bron te delen. Echter, handelen in gecertificeerd hout is wel een goed middel om je risico’s zo laag mogelijk te houden.

Wie gaat in Nederland over de EUDR?

De invoering van de EUDR is een samenwerking tussen het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) en de Douane.

• Het ministerie is verantwoordelijk voor het beleid en zal erop toezien dat de wetgeving tijdens de implementatie gewaarborgd wordt. Daarnaast begeleiden ze de communicatie met belanghebbenden.
• De NVWA gaat over toezicht en handhaving. Zij zullen inspecties uitvoeren op importerende, producerende en exporterende bedrijven.
• De Douane zal de toezicht- en handhavingstaken van artikel 26 van de EUDR uitvoeren. Ze controleren bijvoorbeeld of goederen vergezeld gaan van een zorgvuldigheidsverklaring.